Duits Hoogwaterbeschermingsprogramma.
Nationales Hochwasserschutz-programm (NHWSP).
Bundesministerium für Umwelt, Naturschutz, Bau und Reaktorsicherheit (BMUB)
Achtergrond
Op http://www.bmub.bund.de/themen/wasser-abfall-boden/binnengewaesser/hochwasser/ wordt een kort overzicht gegeven (stand per 1/7/2013)
Hoogwater voorzorgsmaatregelen in het binnenland
Oorzaken:
Overstromingen zijn een deel van het natuurlijke proces. Ze komen recentelijk vaker voor door de toenemende opwarming van de aarde. Schade door overstromingen kan altijd worden toegeschreven aan menselijke activiteit. Door nederzettingen in de rivierdalen, heeft de mens zich – bewust of onbewust – blootgesteld aan het risico van overstromingen.
We weten nu dat kanaliseren en rechttrekken van rivieren stroomafwaarts een negatief effect hebben op de hoogwaterafvoeren. De verkleining van de uiterwaarden / overstromingsgebieden door indijken, het versnellen van hoogwatergolven door het verkorten van de waterlopen en door het bouwen van stuwen, als ook de daarbij komende vloedgolven van zijrivieren hebben geleid tot een aanzienlijke toename van de hoogwaterpiek in de grote rivieren. Maar ook in kleine gebieden kan de uitbreiding van de stedelijke ruimte, intensieve landbouw, beschadigde bossen in heuvels en bergen of het rechttrekken van kleine stromen leiden tot overstromingen doordat het water niet voldoende vastgehouden wordt aan de bron.
Voorzorgsmaatregelen
Ernstige overstromingsschade bijv. in januari / februari in 1995 aan de Rijn, in de zomer van 1997 aan de rivier de Oder, in het voorjaar van 1999 in Zuid-Duitsland, in augustus 2002 aan de Elbe en in mei / juni 2013 hebben geleid tot diverse voorzorgsmaatregelen. Deze omvatten:
- natuurlijke overstromingsgebieden vrijhouden van bebouwing of zelfs weer overstroombaar te maken door bijvoorbeeld dijkteruglegging landinwaarts,
- bodemverdichting en afdichten beperken,
- neerslag lokaal vasthouden en laten infiltreren,
- kleine zijrivieren weer een natuurlijk verloop geven.
Voor de uitvoering van deze maatregelen zijn de deelstaten of de gemeenten verantwoordelijk.
Vanwege de catastrofistische overstromingen langs de Elbe in de zomer van 2002 hebben de federale overheid en de landsregeringen in het begin van september 2002 een pakket van hoogwaterbeschermingsmaatregelen uitgewerkt. De focus van de maatregelen is de nieuwe hoogwaterbeschermingswet die na een lange parlementaire debatten op 10 mei 2005 in werking is getreden.
Actueel
Uit het persbericht Nr. 092/15 | Berlin, 28.04.2015
De federale overheid en de deelstaten gaan beter samenwerken in het nationale hoogwaterbeschermingsprogramma. De federale overheid alleen al maakt meer dan 300 Miljoen Euro vrij in de jaren 2016 – 2018.
De federale overheid coördineert het hoogwaterbeschermingsprogramma en heeft voorwaarden geschapen om de rivieren meer ruimte te geven zodat het risico op vergelijkbare hoogwatercatastrofes (2013) op de middellange termijn (20 jaar) flink vermindert. Doel: een hoogwatercatastrofe vermijden. Voorkomen is beter dan genezen, luidt het devies.
Afgelopen herfst (zie hieronder) is er een akkoord bereikt over het gezamenlijke HWBP met daarbij een gedetailleerde lijst met projecten.
Prioritaire maatregelen voor zowel de federale overheid als de deelstaten zijn o.a vloedpolders/retentiegebieden voor het vasthouden van het hoogwater en het terugdringen van hoogwaterpieken, het terugleggen van dijken en het opheffen van zwakke plekken in de dijken.
De nu geïdentificeerde projecten in het Rijn stroomgebied omvatten de aanleg van 16 retentiebekkens met een totaal volume van 229,1 miljoen m3 en het weer terug aan de natuur geven van overstromingsgebieden / uiterwaarden met in totaal 5390 ha. Deze laatste dragen ook bij aan wateropslag (als er gemiddeld 3 m water staat gaat het om een totaal volume van 152,55 miljoen m3 water). Ref: http://www.bmub.bund.de/fileadmin/Daten_BMU/Download_PDF/Binnengewaesser/hochwasserschutzprogramm_massnahmen_bf.pdf
Het Federale Ministerie van Milieu coördineert en stuurt het uitwerking en de verdere ontwikkeling van het nationale hoogwaterbeschermingsprogramma. Het federale ministerie van Voedsel en Landbouw is verantwoordelijk voor het speciale masterplan “preventieve bescherming tegen overstromingen”.
Projecten langs de Rijn: http://www.bmub.bund.de/themen/wasser-abfall-boden/binnengewaesser/hochwasser/nationaler-hochwasserschutz/region-rhein/
Wat vooraf ging
Nationales Hochwasserschutzprogramm
Kriterien und Bewertungsmaßstäbe für die Identifikation und Priorisierung von wirksamen Maßnahmen sowie ein Vorschlag für die Liste der prioritären Maßnahmen zur Verbesserung des präventiven Hochwasserschutzes
Nationaal hoogwaterbeschermingsprogramma
De speciale Hoogwater conferentie van de ministers van milieu op 2 september 2013 in Berlijn heeft de Federale / Staat Werkgroep Water (LAWA) opdragen in samenwerking met de stroomgebiedscommissie en met de deelname van de Federale / Staat Werkgroep Natuurbehoud, Landschapsbeheer en Recreatie (LANA), criteria en de beoordelingsnormen uit te werken voor de identificatie en prioritering van effectieve maatregelen om de bescherming tegen overstromingen te verbeteren, in het bijzonder voor het aanleggen van retentiegebieden met significant effect op de piekafvoeren en voor zwakke punten in de bestaande hoogwaterbeschermingsmaatregelen grenzend aan federale waterwegen. Daarbij moeten bestaande studies en informatie van de deelstaten worden meegenomen.
De maatregelen bestaan uit drie categorieën:
Dijkteruglegging in verband met herstel van natuurlijke retentiegebieden,
Gecontroleerde hoogwaterretentiegebieden (soort overstromingspolders of retentiebekkens)
Opheffen van de zwakke punten in de hoogwaterbescherming (waaronder dijken).
In de categorie dijkterruglegging / herstel van retentiegebieden zal aan een totaal van ongeveer 20.571 ha uiterwaarden de natuurlijke overstromingsdynamiek worden teruggegeven. In de categorie van gecontroleerde hoogwaterretentie, zal om 1.178,57 miljoen m3 retentievolume worden gemaakt.
De totale kosten worden geraamd op 5.437 miljoen Euro (5,4 Miljard!) waarvan het grootste gedeelte voor 2017 wordt uitgegeven. Het stroomgebied van de Rijn neemt hiervan de grootste hap: 2.316 miljoen Euro (2,3 miljard).
Financiering uit middelen van de Federale regering, deelstaten en met geld van de EU.
Voor het Rijnstroomgebied zijn in de tijd de volgende investeringen gepland:
2015 – 2021: 1231 miljoen €
2021 – 2027: 809 miljoen €
na 2027 : 275 miljoen €
Conclusies
Duitsland richt zich op een drietal categorieën van maatregelen om overstromingen tegen te gaan:
Dijkteruglegging voor herstel natuurlijke overstromingsgebieden
Aanleggen van gecontroleerde retentiebekkens
Opheffen van zwakke punten in de hoogwaterbeschermingslinie
Opvallend is dat in de lijst met projecten in het stroomgebied van de Rijn geen enkel dijkversterkings- of dijkophogingsproject wordt genoemd. De essentie in Duitsland is waterberging in natuurlijke overstromingsgebieden en retentiebekkens.
Duitsland gaat er dus voor zorgen dat er minder snel en minder veel hoogwatergolven naar Nederland komen.
Geef een reactie